Bijlage 1:

De Ballenmaker in Ooij hommage aan harde werkers

In een houten vorm gemikt, aangedrukt en in een oven gestopt. Dat is in het kort de weg die een bal klei aflegt voordat hij als baksteen door de metselaar in een muur wordt verankerd. Beeld De Ballenmaker in Ooij is de verpersoonlijking van de steenindustrie in de Ooijpolder.

Bijna dertig jaar al kijkt De Ballenmaker starend uit over het Reinier van Ooijplein, met in de handen een brok klei. Sinds 9 februari 1992 om precies te zijn. Op die dag werd het bronzen beeld aan de Ooijse gemeenschap aangeboden door carnavalsvereniging de Deurzakkers in samenwerking met Boral Nedusa Baksteen BV. Marlene Deroy (1942) is de kunstenares van het stoere object.

De Ballenmaker is een hommage aan al die arbeiders die in de steenfabriek(en) werkten. Om de betekenis van het beeld extra kracht bij te zetten, is een gedicht aan hem gewijd dat is te lezen op een metalen plaat. Het luidt aldus: ‘Hij vormde met zijn handen grond, dezelfde grond waarop hij stond. Hij werkte hard zonder te klagen, dat durfde niemand in die dagen. De “ballenmaker”, hij is verdwenen, machines maken nu zijn stenen. Machines waarvoor hij zelf het geld, met zweet en eelt heeft neergeteld. Door hem is vooruitgang voortgegaan, en vormt de grond van ons bestaan. Hij was en is, en blijft hier mooi, de “ballenmaker” van Ooij.

Medeschenker Boral Nedusa Baksteen BV was een Australisch bedrijf dat eind jaren tachtig van de vorige eeuw de steenfabriek in handen kreeg die van 1857 tot 1985 in handen was geweest van Terwindt en Arntz. De samenwerking van de Deurzakkers met de steenfabrikant was een gelukkige timing, want korte tijd erna werd Boral overgenomen door het Britse Hanson dat op zijn beurt binnen enkele jaren -in 2002- werd opgeslokt door de grootste baksteenproducent ter wereld: Wienerberger.

De Ballenmaker is vervaardigd in Kleve, bij Bronzegießerei – Metallwerkstatt Manfred Koenen. De werkman staat aan zijn eenvoudige tafel, die in Ooij is opgesteld op een royaal bakstenen plateau. Aan de voet ervan liggen enkele stenen die zijn losgekomen uit de bestrating. Het beeld is onderdeel van een ensemble: in een halve cirkel zijn een tafel en bank verwerkt. Opgemetseld met baksteen. De lokale ondernemersvereniging heeft daar aan bijgedragen, getuige een gegraveerde steen. Het geheel vormt een miniparkje waarin de passant even tot rust kan komen. En wellicht even de gedachten laat gaan naar de arbeiders die voor weinig loon lange dagen maakten.

Niet alleen aan het Reinier van Ooijplein leeft de herinnering aan de ballenmaker voort. Elk jaar rond carnavalstijd waart de naam van De Ballenmaker rond in het dorp. Degene die zich namelijk bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor het ouderenwerk in Ooij, wordt tijdens de seniorenpronkzitting van CV de Deurzakkers gehuldigd met de Ballenmakerspenning. Ditmaal viel die eer te beurt aan KBO-voorzitter Sjef Wieland.

Beeld De Ballenmaker van Marlene Deroy, aan het Reinier van Ooijplein.

Deel het op Social Media